عوامل تاثیرگذار بر طعم قهوه

در ابتدا بگذارید مقاله را با یک سوال آغاز کنیم: یک فنجان قهوه را چگونه توصیف می‌کنید؟

 شیرین، تلخ یا شکلاتی؟

چه عواملی بر طعم و کیفیت قهوه تاثیر گذار است و باعث ایجاد تفاوت در طعم یک فنجان قهوه می‌شود؟

ما در این مقاله قصد داریم شما را با عوامل تاثرگذار در عطر و طعم قهوه آشنا کنیم و به شما آموزش دهیم که تغییر و دقت در چه عواملی می‌تواند عطر و طعم قهوه شما را متفاوت کند.

اولین عامل تاثیرگذار در طعم و عطر قهوه: شرایط رشد دانه‌های قهوه

آیا تا به حال به این موضوع اندیشیده‌اید که چرا برخی از ما قهوه کلمبیایی را ترجیح می‌دهیم در حالی که دیگران قهوه کنیا را ترجیح می‌دهند؟

دلیل این موضوع تفاوت شرایط رشد دانه‌های قهوه‌ی کشورهای مختلف است. هر یک از کشورهای تولید کننده قهوه دارای شرایط آب و هوایی متفاوتی هستند و همین موضوع باعث تفاوت در طعم دانه‌های مختلف قهوه می‌شود.

عوامل و شرایط خاص آب و هوایی مانند خاک، ارتفاع، باد و بارندگی در سلامت گیاه قهوه و توانایی تولید طعم و عطر گیاه قهوه بسیار تاثیرگذار است.

گیاه قهوه دارای کافئین است که به عنوان یک آفت کش طبیعی عمل می‌کند. تفاوت در مناطق کشت گیاه قهوه و ارتفاع مناطق مختلف کشت گیاه قهوه باعث تفاوت در میزان کافئین دانه‌های قهوه هم می‌شود.

هر چه میزان ارتفاع مناطق کشت قهوه از سطح دریا بیشتر شود میزان کافئین دانه‌های قهوه، کمتر می‌شود..

علاوه بر ارتفاع، سردی و گرمی هوا هم در طعم و عطر قهوه بسیار تاثیرگذار است. آب و هوای خنک‌  اجازه می دهد تا دانه‌های قهوه به تدریج بالغ شود و تراکم بیشتری به آن‌ها ایجاد شود. این موضوع سبب می شود نوشیدنی، حاصل از دانه‌های قهوه مناطق با دمای کمتر، دارای شیرینی بیشتر، طعم پیچیده‌تر و اسیدیته بیشتری باشد.

دومین عامل تاثیرگذار در طعم و عطر قهوه: نوع دانه قهوه

یکی از عوامل تاثیرگذار در طعم قهوه نوع دانه‌های قهوه است. قهوه مانند بسیاری از گیاهان دیگر انواع مختلفی دارد که در مقاله "معرفی انواع دانه‌های قهوه" به صورت کامل شرح داده شده است.

بیش از ۱۰۰ گونه انواع قهوه در دنیا کشت می‌شود، اما بیش از ۹۸٪ قهوه جهان از دو نوع قهوه عربیکا و قهوه روبوستا تشکیل شده است.

پس از قهوه عربیکا و قهوه روبوستا نوع سوم قهوه، که کمتر از ۲٪ از تولید جهانی قهوه را تشکیل می‌دهد، لیبریکا است که به عنوان نادرترین نوع قهوه جهان هم شناخته می‌شود .

هر یک از انواع دانه‌های قهوه به دلیل خصوصیات نژادی مشخصی که دارند دارای ویژگی‌های متفاوتی هستند. تفاوت در ویژگی‌های دانه‌های مختلف باعث بوجود آمدن طعم و عطر متفاوتی از هر نوع قهوه می‌شود. برای مثال دانه‌های قهوه عربیکا دارای کافئین و تلخی کمتری نسبت به دانه‌های قهوه روبوستا هستند. همچنین ترشی دانه‌های قهوه عربیکا از دانه‌های قهوه روبوستا بیشتر است.

با توجه به مواردی که ذکر شد به شما توصیه می‌کنیم برای لذت بردن بیشتر از طعم و عطر یک فنجان قهوه، قبل از خرید قهوه از خصوصیات و وِیژگی‌های انواع دانه‌های قهوه مطلع شوید.

سومین عامل تاثیرگذاردر طعم و عطر قهوه: نوع و درجه رست دانه‌های قهوه

به فرایند بو دادن و برشته کردن دانه‌های قهوه رست قهوه می‌گویند. دانه‌های قهوه پس از برداشت خام و سبز رنگ هستند. این دانه‌ها طی فرایند رست، بو داده و برشته می‌شوند و به رنگ قهوه‌ای (از روشن تا تیره) در می‌آیند. دانه‌های گیاه قهوه پس از مرحله رست آماده مصرف به عنوان یک نوشیدنی هستند.

همانطور که در بالا اشاره شد دانه‌های قهوه پس از فرایند رست، براساس درجه رست، در دامنه رنگ‌ قهوه‌‌ای روشن تا قهوه‌ای بسیار تیره تغییر رنگ می‌دهند. تغییر رنگ دانه‌های قهوه و تفاوت در درجه رست قهوه یکی از عوامل بسیار تاثیرگذار در عطر و طعم قهوه است.

قهوه هر چه بیشتر رست (بو داده) شود، طعم تلخ‌تری خواهد داشت و هرچه کمتر رست داده شود تلخی قهوه کمتر خواهد بود.

اگر شما علاقمند به قهوه‌ای با تلخی زیاد هستید می‌توانید از دانه‌های قهوه با درجه رست بالا استفاده کنید و اگر شما علاقمند به قهوه‌ای با تلخی کمتر هستید می‌توانید از قهوه با درجه رست پایین استفاده کنید.

تفاوت رست‌های تیره، متوسط و روشن فقط در رنگ و تلخی قهوه نیست. رست دادن قهوه نقش مهمی در بیرون آوردن عطر و طعم یک دانه قهوه دارد.

در طی فرآیند رست دادن، واکنش‌های شیمیایی مختلفی در داخل دانه قهوه رخ می‌دهد. هرچه یک دانه قهوه بیشتر رست داده شود، طعم و رایحه بیشتری از خود خارج می‌کند. به همین ترتیب، یک فنجان قهوه با رست سبک دارای طعم‌های ظریف‌تری است در حالی که رست‌های تیره رنگ و زیر رنگ دودی، طعم‌های غلیظی دارند.

چهارمین عامل تاثیرگذار در طعم و عطر قهوه: نحوه نگهداری دانه‌های قهوه

یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در عطر و طعم یک فنجان قهوه، تازه بودن و نحوه نگهداری دانه‌ها و پودر قهوه است.

مدت زمان و عمر مفید برای نگهداری پودر قهوه به طور متوسط دو هفته و مدت زمان و عمر مفید برای نگهداری دانه‌های قهوه به طور متوسط یک ماه است.

یکی از اشتباهات رایجی که بسیار مشاهده می‌شود صورت می‌گیرد خرید و تهیه قهوه در حجم زیاد است. قهوه را نباید در حجم زیاد خرید کنید چون قهوه با ابزار آلات نگه داری قهوه درمنزل هم خاصیت انبار کردن ندارد.

البته باید به این نکته توجه داشته باشید که مدت زمان بیان شده (مدت زمان و عمر مفید نگهداری پودر قهوه به طور متوسط دو هفته و مدت زمان و عمر مفید دانه‌های قهوه به طور متوسط یک ماه) با در نظر گرفتن ظروف مناسب برای نگهداری قهوه است.

به عنوان مثال اگر شما پودر قهوه را در معرض هوا و رطوبت قرار دهید شاید طی یک روز کیفیت خود را از دست بدهد.

پنجمین عامل تاثیرگذار در طعم و عطر قهوه: تجهیزات و ابزار مورد استفاده برای دم کردن قهوه

یکی از موارد تاثیرگذار در طعم، عطر و کیفیت یک فنجان قهوه تجهیزات و ابزار آلات مورد استفاده برای دم کردن قهوه است. این نکته را در نظر داشته باشید که منظور ما از کیفیت تجهیزات و ابزار آلات تهیه‌ی قهوه، گران قیمت بودن تجهیزات نیست.

برخی به اشتباه تصور می‌کنند هر چه ابزار آلات مورد استفاده آن‌ها گران قیمت‌تر باشد، نوشیدنی آن‌ها خوش بهتر است. در اینجا لازم است بگوییم که این تصور کاملا اشتباه است.

همانطور که در بالا اشاره کردیم هر چه ابزار و تجهیزات دم آوری قهوه با کیفیت‌تر باشد نوشیدنی حاصل بهتر می‌شود، اما دقت داشته باشید که منظور از ابزار با کیفیت، ابزاری است که تمیز نگهداری شده باشد، درست نگهداری شده باشد و در نهایت درست مورد استفاده قرار گیرد.

ششمین عامل تاثیرگذار در طعم و عطر قهوه: اندازه و درجه‌ی آسیاب قهوه

از دیگرموارد تاثیرگذار در طعم و عطر یک فنجان قهوه درجه و اندازه آسیاب پودر قهوه است. برای تهیه قهوه با هر یک از انواع ابزارها و وسایل دم آوری قهوه به پودر قهوه با درجه آسیاب مشخصی نیاز است که ما در مقاله "برای تهیه قهوه آن را چگونه آسیاب کنیم؟" به صورت کامل آن را شرح داده‌ایم.

 هر چه درجه آسیاب ریزتر باشد سطح تماس ذرات قهوه با آب بیشتر است و عصاره‌گیری قهوه بهتر انجام می‌شود. هر چه عصاره‌گیری قهوه بهتر انجام شود عطر و طعم بیشتری از قهوه خارج می‌شود.

این نکته را در نظر داشته باشید که درجه آسیاب علاوه بر اینکه در کیفیت و عطر و طعم قهوه تاثیرگذار است در عمر دستگاه هم بسیار تاثیرگذار است و اگر ما از درجه‌ی آسیاب درستی استفاده نکنیم دستگاه ما دچار آسیب جدی می‌شود.

هفتمین عامل تاثیرگذار در طعم و عطر قهوه: آب

آب ماده اصلی در فرآیند دم کردن قهوه است که در خصوصیات نوشیدنی نهایی از جمله طعم و عطر بسیار تاثیرگذار است.

در رابطه با آب و تاثیر آن در طعم و عطر قهوه باید این نکته را بداتید که آب وظیفه‌ی استخراج طعم را از دانه‌های قهوه به عهده دارد.  وظیفه استخراج را، مواد معدنی موجود در آب به عهده دارند و استخراج طعم از قهوه توسط این مواد معدنی انجام می‌شود. به همین دلیل توصیه شده است که برای تهیه و دم کردن قهوه از آب مقطر استفاده نشود.

علاوه بر وجود مواد معدنی در آب، دمای آب هم به شدت بر حلالیت و میزان استخراج طعم قهوه تأثیرگذار است.

دمای مناسب برای استخراج عصاره‌ع قهوه  کمی زیر نقطه جوش در حدود ۹۰ تا۹۶ درجه است. اگر دمای آب سرد باشد، طعم دهنده‌های قهوه به صورت کامل استخراج نمی‌شوند و اگر دمای آب خیلی داغ باشد، یک دم نوش با مزه تلخ بدست خواهد آمد.

هشتمین عامل تاثیرگذار در عطر و طعم قهوه : نوع شیر در کنار قهوه

تا به اینجای مقاله در رابطه با عواملی صحبت کردیم که به صورت مستقیم بر طعم و عطر قهوه تاثیرگذار است. در این قسمت قصد داریم در رابطه با شیر صحبت کنیم.

شیر به صورت مستقیم در فرایند عصاره گیری و خروج عطر و طعم از پودر قهوه تاثیری ندارد؛ اما از آنجا که بیشتر ترکیبات قهوه از جمله کاپوچینو، لته، ماکیاتو و موارد مشابه دیگر با استفاده از شیر تهیه می‌شوند باید در انتخاب شیر هم دقت لازم به عمل آید.

بزرگترین تأثیر شیر، بر طعم و بافت قهوه‌های ترکیبی مانند کاپوچینو کافه لاته است.

از موارد با اهمیت در انتخاب شیر برای ترکیبات قهوه، تازه بودن شیر و میزان چربی شیر است.

اگر شما دارای رژیم غذایی خاصی هستید به شما توصیه می‌کنیم برای رعایت رژیم غذایی خود از شیرهای بدون چربی و یا شیرهای رژیمی (مانند شیر سویا) استفاده کنید.